100 dagen Trump: handelsoorlog, marktpaniek en onvoorspelbaarheid

De handelsoorlog leidde tot forse beursverliezen en extreme volatiliteit en Trumps onvoorspelbare uitspraken ondermijnden het vertrouwen van investeerders verder.

Bron: Bloomberg

April 2025: van ‘Liberation Day’ naar ‘Liquidation Week’

Terwijl de tariefoorlog op 2 april met trompetgeschal werd aangekondigd, bleek ‘Liberation Day’ achteraf ‘Liquidation Week’ te worden. Gedurende de hele maand april werd er koud en warm geblazen en moest de Trump-administratie vooral constant brandjes blussen in de achterhoede. De voorstanders van Trump zeggen nog steeds dat daar een grotere filosofie achter schuilt en dat Trumps succes nu – zoals in het verleden – voornamelijk ligt in het feit dat hij totaal onvoorspelbaar voor de dag kan komen en dat dat op termijn het succes van het ‘MAGA’-verhaal (‘Make America Great Again’) zal garanderen. 

Is dat werkelijk zo? Wat we voornamelijk onthouden van april 2025 is dat onvoorspelbaarheid en financiële markten niet hand in hand gaan, maar evenzeer onderstaande zaken:  

1. Beurzen vrezen tariefheffingen en escalatie

Toen de Amerikaanse tariefheffingen op wereldschaal op 2 april werden bekendgemaakt, kenden de beurzen wereldwijd een helse driedaagse met verliezen van gemiddeld 10% op de brede markt. De volatiliteit bereikte pieken die sinds de uitbraak van COVID (2020) of de grote financiële crisis (2008) ongezien waren. De tariefaankondiging was meer dan geanticipeerd en markten houden nu eenmaal niet van verrassingen. Algauw werd de brand geblust met sussende woorden en een bezinningsperiode van 90 dagen werd aangekondigd om de wereld tijd te geven om tot oplossingen te komen. Ondertussen zijn we echter nog steeds in het ongewisse over de mate waarin gesprekken gevoerd worden om een escalerende handelsoorlog te vermijden, waarbij China en Europa als zwaargewichten onder de aandacht staan. 

2. Trump versus Powell: politieke bemoeienis in de maak?

De klap op de vuurpijl kwam er echter tijdens het weekend van 19/20 april toen Trump – zonder mis te verstane bewoordingen – uiting gaf aan zijn ongenoegen over Jay Powell aan het hoofd van de Amerikaanse centrale bank (“Mr. Too Late” en “Loser”). Het feit dat er plotseling een dreiging reëel werd – namelijk het ontslaan van een centrale bankier door een president zonder grondwettelijke grondslag – deed de markten de handdoek in de ring gooien. En er gebeurde iets zeldzaams: zowel de USD als de Amerikaanse obligatiemarkt werden door internationale investeerders afgestraft. Ze zijn dus niet langer geboekstaafd als immer veilige havens:

3. Geopolitieke onzekerheden en lessen uit het verleden

Ondertussen is de rust wat weergekeerd en is er uiteraard geen sprake meer van een ontslag van Powell, evolueren de gesprekken met China zoals gepland (?!) en zal Trump zich netjes gedragen tegenover alle handelspartners wereldwijd. In ieder geval maakt het de zaak er niet minder makkelijk op en zijn er toch nog wat belangrijke zaken op te merken:

1. Een respijtperiode van 90 dagen (ondertussen 60) is verre van voldoende om wereldwijd nieuwe handelsakkoorden te sluiten. Het verleden bewijst dit (zie de Brexit) en zelfs Scott Bessent, de huidige Amerikaanse minister van financiën, schoof een realistische horizon naar voren van twee tot drie jaar.
2. Geopolitiek is de zaak even complex en is het allesbehalve duidelijk in welke mate een vredesakkoord over Oekraïne nakend zou zijn. Ook de houding van de VS naar isolationisme toe – desnoods met een NAVO zonder VS – boezemt weinig vertrouwen in en heeft Europa begin maart danig wakker geschud (zie de budgettaire plannen van Duitsland en de EU voor infrastructuur en defensie).
3. Parallellen trekken met het verleden is niet altijd makkelijk, maar in de jaren 30 van de vorige eeuw zagen we enkele gelijkaardige gebeurtenissen tijdens de Grote Depressie. Laat ons hopen dat het vandaag en in de toekomst – zij het met andere betrokken spelers – niet zo ver komt.