5 tips om te starten met beleggen

Tip 1: breng uw doelen in kaart

Waarom starten met beleggen? Velen zullen meteen hopen op mooie rendementen. Maar eenieder die begint met beleggen, moet onthouden dat er naast mogelijke winsten ook risico’s verbonden zijn aan beleggen, welke activa u ook kiest. De huidige rendementen bieden bovendien geen garanties voor toekomstige rendementen.

Beleggen draait in de eerste plaats dan ook om het realiseren van uw persoonlijke doelen.

• Wilt u binnen vijf jaar een huis kopen? Of droomt u van een tweede verblijf?
• Hebt u al vastgoed gekocht en wilt u maandelijks een bedrag beleggen om een roerend vermogen op te bouwen? 
• Hebt u een bedrag geërfd dat u op lange termijn wilt beleggen en de komende 7 à 10 jaar niet nodig hebt? 
• Nadert uw pensioen en wilt u een extra maandelijks inkomen genereren via uw beleggingen?

Al die situaties zullen leiden tot een andere invulling van uw portefeuille. Daarom is het essentieel om na te denken over volgende zaken:

• Uw beleggingshorizon: hoelang kunt u het geld missen?
• Uw risicocapaciteit: hoeveel risico kunt u dragen?
• Uw risicotolerantie: hoeveel risico wilt u nemen?

Pas wanneer u dit helder hebt, kunt u een strategie kiezen die écht bij u past.

Tip 2: bepaal uw risicocapaciteit en risicotolerantie

Uw risicocapaciteit en risicotolerantie zijn afhankelijk van uw beleggingsdoelen. Hoe sneller u uw kapitaal nodig hebt, hoe minder risico u kunt nemen. 

Enkele factoren die uw risicocapaciteit bepalen zijn uw leeftijd, uw maandelijkse spaarcapaciteit, de omvang van uw vermogen en eventuele schulden of financiële verplichtingen die u hebt.

Een jonge belegger met een hoog inkomen en weinig verplichtingen heeft doorgaans een grotere risicocapaciteit dan iemand op leeftijd met beperkte middelen en openstaande kredieten. 

Die objectieve risicocapaciteit moet vervolgens vergeleken worden met uw subjectieve risicotolerantie: hoe comfortabel voelt u zich bij schommelingen in de waarde van uw portefeuille? Daarover eerlijk zijn met uzelf (en uw financieel adviseur) is cruciaal.

Tip 3: wees u bewust van uw eigen vooroordelen

Iedereen heeft blinde vlekken en gedragsmatige valkuilen; in de financiële wereld noemen we dit ‘biases’ of vooroordelen.

Sommige mensen beleggen bijvoorbeeld bijna uitsluitend in vastrentende producten. Ze voelen vertrouwd en veilig aan. Maar als u rekening houdt met inflatie en een lange beleggingshorizon is een portefeuille die uitsluitend uit dergelijke producten bestaat, zelden de beste keuze.

Anderen gaan net het tegenovergestelde doen: ze nemen overdreven risico's in de hoop snel rendementen te behalen. Vaak is dit overmoed en worden er grote bedragen geïnvesteerd in zeer volatiele producten, zonder duidelijke strategie.

Zoals Daniel Kahneman in zijn meesterwerk “Thinking, Fast and Slow” aanhaalt, is het vaak veel makkelijker om de denkfouten van anderen te herkennen dan die van onszelf. Onze eigen overtuigingen voelen immers vanzelfsprekend aan. Daarom loont het om uw beleggingsbeslissingen af en toe met iemand anders te bespreken. Een frisse blik — van een adviseur, vriend of collega — kan u helpen om valkuilen te vermijden en rationelere keuzes te maken.

Tip 4: spreid uw beleggingen op verschillende manieren

“Leg niet al je eieren in één mand”

Dat advies hebt u vast al eens gehoord. Maar wat bedoelen we daar nu echt mee?

Veel mensen interpreteren spreiding als: “ik koop niet enkel aandeel X, maar ook aandeel Y”. Of ze kopen aandelen van Meta en Alphabet (bekend van respectievelijk Facebook en Google) en denken dat ze voldoende gespreid zijn. In werkelijkheid bewegen die aandelen vaak in dezelfde richting: ze zijn beide Amerikaanse technologiebedrijven, sterk afhankelijk van dezelfde factoren.

Een goede spreiding gaat echter veel verder. Zo kunt u onder andere spreiden tussen: 

• Activaklassen: aandelen, obligaties, vastgoed…
• Regio’s: Europa, VS, opkomende markten...
• Sectoren: technologie, gezondheidszorg, energie, consumentengoederen...
• Beheerstijlen: actief en passief 
• Tijd: korte termijn, middellange termijn en lange termijn 
• Risico: beleggingen met laag, gemiddeld en hoog risico 

Een goed gespreide portefeuille zorgt ervoor dat niet één enkel scenario uw volledige portefeuille onderuit kan halen. Het is uw eerste verdedigingslinie tegen onvoorspelbaarheid op de financiële markten.

Tip 5: kijk niet te vaak naar uw beleggingen

In zijn boek “Fooled by Randomness” toont Nassim Taleb hoe gevaarlijk het kan zijn om te vaak naar uw portefeuille te kijken. Stel: u hebt een portefeuille met een verwacht jaarrendement van 15% en een jaarlijkse volatiliteit van 10%. Dat kan beschouwd worden als een uitstekende belegging waar vele beleggers van dromen om in belegd te zitten en te blijven. 

Kijkt u jaarlijks naar deze portefeuille, dan zult u in meer dan 90%* van de gevallen een positief resultaat waarnemen. Kijkt u echter dagelijks of meerdere keren per dag, dan zorgt de volatiliteit ervoor dat u in een rollercoaster van schijnbare winst en verlies bent beland met bijna evenveel verlieslatende sessies dan winstgevende sessies. 

Uw belegging is niet slechter geworden, maar uw interpretatie ervan wel. En daar loert het gevaar.

Volgens Daniel Kahneman (in “Thinking, Fast and Slow”) maken we als mens systematisch denkfouten wanneer we met willekeurige informatie geconfronteerd worden. We zoeken naar patronen, verklaringen en oorzaken, zelfs wanneer die er niet zijn. De dagelijkse schommelingen van de beurs wakkeren dat mechanisme aan.

U wordt dan letterlijk ‘gefooled by randomness’: de toevallige bewegingen van de markt activeren dan uw irrationele denken. Dat kan leiden tot impulsieve beslissingen — zoals verkopen in paniek of kopen uit hebzucht — die uw langetermijndoelen ondermijnen.

De oplossing? Bescherm uzelf tegen uw eigen brein en beleg met vertrouwen in uw plan.

* Als we ervan uitgaan dat de beursrendementen normaal verdeeld zijn, dan is er meer dan 93% kans dat het resultaat positief is. In de echte wereld schommelen beursrendementen soms harder dan we met een simpel model voorspellen. Zo nemen we vaker extreme resultaten in positieve en negatieve zin waar. Dit zijn de ‘dikke staarten’ die we in de verdeling van aandelenrendementen vaak waarnemen.