Shoulder surfing: een veelvoorkomende fraudetechniek

29 Augustus 2023 -
Marjorie Hoyaux
Head of Communication, Online & Social Media
Shoulder surfing, a common fraud technique

Personen met slechte bedoelingen kunnen erg creatief zijn en vernieuwen hun fraudemethodes continu. In dit artikel komt een vrij recente techniek aan bod die echter al welig tiert in Europa, namelijk shoulder surfing. 

Maar geen nood! Indien u voldoende waakzaam bent en enkele basistips in acht neemt, kunt u zich er tegen wapenen. Het bekende gezegde luidt dan ook: “Een gewaarschuwd man is er twee waard”!

Shoulder surfing, wat is het precies?

Bij deze modus operandi bemachtigen fraudeurs de geheime code van een slachtoffer door over zijn schouder mee te kijken. Daarna leiden ze de aandacht van het slachtoffer af en ontfutselen ze zijn bankkaart om snel geld af te halen of aankopen te doen met de kaart. De schade kan oplopen tot enkele honderden of zelfs duizenden euro’s.

Hoe gaan fraudeurs te werk?

Ze hanteren meerdere werkwijzen.

In de self bankings

  • U haalt geld af aan een geldautomaat. De persoon die vlak achter u staat wijst u er vriendelijk op dat u een biljet hebt laten vallen. Terwijl u het biljet opraapt, is de persoon ervandoor met uw kaart. Bovendien wachtte de fraudeur niet enkel zijn beurt af terwijl u aan de geldautomaat stond; hij keek ook mee over uw schouder naar uw pincode. Hij beschikt nu dus zowel over uw code als uw kaart en kan probleemloos geld afhalen van uw rekening.
  • Wanneer u de self banking verlaat, vertelt een onbekende u dat er een boodschap verschenen is op het scherm van het toestel dat u net gebruikte. U voert uw kaart dan opnieuw in het toestel en de oplichter kijkt mee naar uw code. Vervolgens leidt een andere persoon u af door bijvoorbeeld een bankbiljet op de grond te gooien. Dankzij dit afleidingsmanoeuvre bemachtigt de dief uw bankkaart en haalt hij onmiddellijk geld van uw rekening. U merkt dan op dat uw bankkaart verdwenen is, maar denkt dat de automaat ze heeft ingeslikt. Een handlanger komt vervolgens het kantoor binnen, beweert dat hij uw kaart net kon recuperen en geeft ze u terug.

In dit voorbeeld gebruikten we een bankbiljet als list, maar bedriegers kunnen net zo goed een gesprek aanknopen met u of u op andere manieren afleiden.

Overal waar een betaalterminal aanwezig is

Wanneer u betaalt in een winkel bespieden de oplichters u via spiegels die boven de kassa hangen. Ze proberen ook om uw geheime code af te kijken wanneer u betaalt in restaurants of bij andere betaalterminals. Vervolgens maken ze uw bankkaart afhandig. Meestal vindt de diefstal plaats op de parking van de winkel of het restaurant zelf, maar de fraudeurs kunnen u ook tot thuis volgen. Ze vragen u dan bijvoorbeeld de weg naar het ziekenhuis terwijl ze u een stadsplan tonen, bellen aan en vragen om bepaalde inlichtingen, een glas water, of ze het toilet kunnen gebruiken … Ze handelen bijna altijd in groepjes van twee of drie personen en slagen erin om heel snel uw portefeuille of bankkaart te stelen.

Waakzaamheid en gezond verstand: het winnende duo

Gelukkig kunt u deze valstrikken met een beetje waakzaamheid en gezond verstand ontwijken. Enkele tips op een rijtje die u dagelijks kunt toepassen:

  • Gebruik uw vrije hand steeds om het klavier te bedekken wanneer u uw geheime code ingeeft bij een self banking of een betaalterminal.
  • Tik uw code nooit in op vraag van iemand anders.
  • Zorg ervoor dat niemand over uw schouder kan meekijken en zien wat u intikt. Controleer of er een comfortabele afstand is tussen uzelf en de personen die in de rij staan wanneer u verrichtingen doet.
  • Wees behoedzaam voor personen die al te behulpzaam zijn wanneer u geld afhaalt.
  • Neem onmiddellijk contact op met Card Stop op het nummer +32 78 170 170 in geval van verlies, diefstal of andere incidenten met uw kaart (bv. indien uw kaart ingeslikt wordt door een geldautomaat). Wij raden u ten stelligste aan om het telefoonnummer zelf in te toetsen, alsook het gesprek zelf aan te vangen.

Volg ook dit advies in verband met uw kaarten en  codes

  • Zorg ervoor dat uw geheime code geheim blijft.
  • Geef uw pincode aan niemand.
  • Noteer uw code niet op uw kaart of op een document dat u met de kaart bewaart.
  • Kies een code die moeilijk te raden is (dus geen geboortedatum of opeenvolgende cijfers).
  • Kies onmiddellijk een nieuwe geheime code indien u vermoedt dat iemand anders uw huidige code te weten is gekomen.
  • Bewaar uw bankkaart op een veilige plaats.

Tip

Uw bank zal u nooit om uw pincodes of andere codes vragen. Twijfelt u aan de betrouwbaarheid of echtheid van berichten die u ontvangt? Neem dan contact op met uw vertrouwde adviseur of surf naar de website van de FSMA, de toezichthouder van de Belgische financiële sector. Zo blijft u op de hoogte van de nieuwste fraudetechnieken en phishing-methodes.


Gerelateerde artikels

Elderly businesswoman looking worried at her smartphone screen Veiligheid Artikel
26 Februari 2024

Ondernemers, de nieuwe slachtoffers van financiële fraude

Phishing attempt Veiligheid Artikel
26 Oktober 2023

De Strijd tegen Phishing gaat door

How phishing works Veiligheid Artikel
29 Augustus 2023

Hoe werkt phishing?