Een zorgeloze toekomst? Die begint met een goed vermogensplan

Wat is estate planning?

Iedereen heeft een uniek levensparcours, een unieke financiële situatie en unieke dromen. Maar ook unieke vraagstukken. Kan ik beter mijn vermogen verder opbouwen binnen een vennootschap of niet? Kan ik vandaag al iets aan mijn kinderen schenken, zonder dat ik later zelf iets tekortkom? Koop ik dat huis beter in eigen naam, of betrek ik de kinderen erbij? En wat gebeurt er met mijn geld en vastgoed als ik er plots niet meer ben?

“Een estate planner luistert naar u, analyseert en verduidelijkt uw situatie en vertaalt tot slot uw vermogensvraagstukken naar juridische en fiscale oplossingen”, vertelt Pieter Haine (teamleader estate & tax planning bij Nagelmackers). “Dat kan bijvoorbeeld een aanpassing zijn van het huwelijkscontract om uw partner beter te beschermen. Of een schenking waaraan u voorwaarden koppelt, zodat u nog een zekere controle behoudt. Afhankelijk van uw uitdagingen stelt een estate planner mogelijke oplossingen voor, maar u blijft nog steeds aan het stuur en neemt de beslissingen.”

Ligt de focus bij estate planning vooral op het beperken van erfbelasting?

“Een estate planner is een partner in de opbouw en bescherming van uw vermogen. Fiscale overwegingen zijn daarbij belangrijk - we hoeven daar niet flauw over te doen - maar zeker niet de enige”, sluit Astrid Dutré aan (senior estate planner bij Nagelmackers). “Estate planning is meer dan fiscaal optimaliseren en uw vermogen ‘op tijd’ wegschenken. Gemoedsrust, continuïteit en het vermijden van conflicten zijn evenzeer essentieel. Stel dat er met mij iets gebeurt, geniet mijn partner dan nog steeds voldoende zekerheid, bescherming en comfort om onze levensstandaard aan te houden? Stel dat ik morgen mijn wil niet meer kan uitdrukken: wat kan ik nu al doen zodat mijn wensen later gerespecteerd worden? Ook dát is estate planning.”

Wat zijn de voordelen van het werken met een estate planner, in plaats van het zelf te doen?

“Vermogensplanning is complex. We leven in een klein land, maar met verschillende gewesten die elk hun (fiscale) spelregels hebben. Niet alleen zijn er verschillende wetgevingen op verschillende niveaus. De wetgeving zelf verandert ook geregeld, nét als de manier waarop de fiscus die wetgeving interpreteert. Een estate planner is dagelijks met deze materie bezig, en kan helpen te anticiperen op deze veranderingen of helpen om uw vermogensplanning bij te sturen als ze niet meer aan de nieuwe realiteit beantwoordt”, legt Pieter Haine uit.

Niet alleen de wetgever is in beweging. Uw vermogen is dat wellicht ook. Een nieuwe vastgoedinvestering, een nakend pensioen, ouders die overlijden waardoor er plots een erfenis vrijkomt, enzovoort. “Met een estate planner heeft u een partner bij wie u tijdens zulke mijlpalen op gepersonaliseerd advies kunt rekenen”, vervolgt Astrid Dutré. “Hetzelfde op familiaal vlak: er komt een kleinkind bij, uw kind huwt (misschien met een partner waarmee u goede of net minder goede banden heeft), u heeft zelf een nieuwe partner, enzovoort. Zulke mijlpalen kunnen ertoe leiden dat het testament dat u twee jaar geleden opstelde, vandaag volledig achterhaald kan zijn. Een estate planner staat ook dan aan uw zijde en helpt u inzicht te krijgen in de gevolgen voor uw vermogensplanning.”

Daarnaast is ook de maatschappij voortdurend in beweging. “Lang geleden waren onze cliënten veelal gehuwde koppels met kinderen uit dezelfde relatie. Vandaag zijn er ook andere samenlevingsvormen. Er wordt minder getrouwd, dikwijls zijn er geen kinderen of soms komt er een nieuwe partner in beeld. De wetgever heeft al pogingen gedaan om die maatschappelijke ontwikkelingen bij te benen, maar er zijn nog steeds grote verschillen tussen gehuwden, wettelijk samenwonenden, feitelijk samenwonenden en alleenstaanden. In die zin kan de estate planner helpen om u bewust te worden van de hiaten in de wetgeving. En om samen met u oplossingen te vinden die bij uw unieke familiale situatie passen”, vertelt Astrid Dutré.

Tot slot is kiezen voor een estate planner ook een keuze van gezond verstand. “Zelf een testament opstellen of zelf een bankgift doen: dat kan ook. Maar vaak zien we dat mensen denken dat de kous daarmee af is. Op het moment dat het testament wordt opgesteld of de gift wordt gedaan, lijkt alles onder controle. Maar de toetsing gebeurt pas bij het overlijden. En dan is het te laat om zaken recht te zetten”, geeft Pieter Haine aan. “Jammer genoeg zien we bij een overlijden veel te vaak dat documenten zoek of achterhaald blijken, onduidelijk zijn of tot discussies met de fiscus leiden omdat ze niet volgens de regels zijn opgesteld. Als u kunt leunen op een team van estate planners dat samen tientallen jaren aan ervaring heeft in het begeleiden van vermogende families, dan bespaart u zich wellicht heel wat kopzorgen.”

Grotere vermogens zijn vaak complexere vermogens. Als team van estate planners kun je niet in alles gespecialiseerd zijn. Hoe vangen jullie dat op?

“Naast ons team van estate planners hebben we bij Nagelmackers ook tax advisors, kredietspecialisten, beleggingsspecialisten, adviseurs voor ondernemers … in huis”, geeft Pieter Haine aan. “Ook zij staan aan uw zijde om u te helpen uw vermogen te beschermen en uit te bouwen. Hebben we een specifieke expertise niet in huis, dan kunnen we terugvallen op een uitgebreid netwerk van externe deskundigen die we doorheen de decennia hebben opgebouwd. We zijn daarom geen concurrenten van notarissen, advocaten of fiscalisten … Waar nodig brengen we alle experten samen met de cliënt rond de tafel.”

Hoe ziet een vermogensplan er eigenlijk uit?

“Bij Nagelmackers werken we met een vermogensscan. We maken een ‘foto’ van het vermogen en de familiale situatie: het gezin en de familie, het eventuele huwelijkscontract, spaargeld, beleggingen, verzekeringen, onroerende goederen, inkomsten en uitgaven, uitkeringen, pensioenen, reeds gedane schenkingen,  en eventueel testament … kortom alle puzzelstukjes die relevant zijn om een volledig zicht te krijgen op wie de cliënt is en over welk vermogen hij of zij beschikt. Dat is het startpunt”, stipt Astrid Dutré aan. “We kunnen natuurlijk enkel goed advies geven als mensen bereid zijn om inzage te geven in hun familiale situatie en in hun vermogen. Vertrouwen en discretie zijn dan ook cruciaal in ons vak.”

“Op basis van die vermogensscan maken we een simulatie: wat gebeurt er met uw vermogen als u verder niets onderneemt? Wie krijgt wat? Hoeveel erfbelasting is verschuldigd? Enzovoort. Als de cliënt tevreden is met die uitkomst, dan hoeft er niets te gebeuren. Maar in de praktijk zien we bijna altijd verraste blikken. Ah, zit dat zo? Of: Oh, zo véél erfbelasting die we kunnen vermijden? Op het tempo van de cliënt en afhankelijk van zijn of haar wensen stellen we dan mogelijke oplossingen voor.”

Wat zijn enkele van de uitdagingen waarmee men geconfronteerd wordt bij het opstellen van een toekomstplan?

“De uitdaging voor een cliënt is vaak om een goed evenwicht te vinden. Tussen enerzijds vermogen overdragen en anderzijds zelf nog voldoende middelen hebben om een comfortabele toekomst te hebben. Gelukkig bestaat er een brede waaier aan oplossingen om de controle te behouden over de overgedragen middelen, of om nog steeds inkomsten uit geschonken goederen te behouden”, vertelt Pieter Haine.

“Carte blanche geven raden we doorgaans af als het op schenken aankomt. We zien helaas af en toe mensen die in het verleden te veel geschonken hebben. Of bij wie de verstandhouding met de (schoon)kinderen verstoord raakt. Als u niet de nodige controlemechanismen hebt ingebouwd, is het meestal te laat om daar nog iets aan te doen.”

Wanneer start men best aan een toekomstplan te werken?

“Wanneer u een vermogen heeft en wanneer u er klaar voor bent”, glimlacht Astrid Dutré. “Sommige twintigers beginnen er al aan, terwijl sommige negentigers nog niets op papier hebben. Onze ervaring is dat u er beter vroeg dan laat mee start. Het is een huizenhoog cliché, maar iedereen weet dat hij of zij ooit zal overlijden. Weinigen kunnen echter vertellen wat er met hun vermogen zal gebeuren als het zover is. De meeste mensen verdiepen zich pas in erfrecht en fiscale gevolgen als een naaste overleden is. Dan bent u meestal al te laat. We zien vaak ook dat mensen pas beginnen een plan te maken als ze zelf of hun partner ernstig ziek worden. Als u in die moeilijke periode van pijn en verdriet nog met een koel hoofd een toekomstplan voor uw vermogen moet uittekenen: ideaal is het niet. Als estate planners nemen we de tijd om samen met u een plan te maken, en helpen we het ook bijsturen mocht dat nodig zijn.”