Eerste hoogmis centrale banken in 2023: is 90% van het doel behaald?

Wat kunnen we verwachten van de eerste vergaderingen van dit jaar van de voornaamste centrale banken? Macro-econoom Christofer Govaerts biedt een vooruitblik op de aanstaande vergaderingen van de Federal Reserve en de Europese Centrale Bank.

Schrijf je in op de nieuwsbrief

Laten we eerst een blik werpen op de huidige cijfers en op wat de markten inprijzen voor 2023 in verband met acties ondernomen door centrale banken:

• VS: De markten gaan ervan uit dat er nog twee renteverhogingen van 25 basispunten in het verschiet liggen. Een eerste nu woensdag en een tweede ergens in het voorjaar. Daar zou het bij blijven, dus besluit de markt vandaag dat 90% van het doel effectief bereikt is, na de stevige reeks renteverhogingen van telkens 75 basispunten in 2022. Als kers op de taart zou dat maximale niveau van 5% niet lang gehandhaafd blijven. In het najaar zouden we ons al mogen opmaken voor renteverlagingen (tweemaal 25 basispunten).
   
• Eurozone: Hier maken we ons op voor een renteverhoging van tweemaal 50 basispunten volgend op de komende twee vergaderingen (nu donderdag en in maart). Daarna zou er nog één verhoging van 25 basispunten op de agenda staan, wat dan volgens de markt voor onvoorzienbare tijd het niveau zou zijn dat gehandhaafd wordt (3,25% depositorente en 3,75% herfinancieringsrente).

De hamvraag is nu of die marktverwachtingen realistisch zijn of zijn er mogelijke discrepanties aanwezig?

Om die vraag adequaat te kunnen beantwoorden bekijken we eerst enkele verschillen tussen de VS en de eurozone:

1) De heikele kwestie van communicatie en ‘forward guidance’, namelijk de verstrekking van informatie over toekomstige actie (persconferentie en Q&A-sessie volgend op het rentebesluit).

• VS: De FED heeft op dit vlak een probleem sinds de zomer van 2022, niet zozeer wat betreft haar communicatie, maar wel om de markten te overtuigen. Dat kwam tweemaal naar boven, namelijk in augustus/september naar aanleiding van de renterally in juli en december 2022. Jerome Powell zette dan in september de puntjes op de i en merkte toen reeds op dat hij gefrustreerd was over de marktreactie en het feit dat de boodschap niet doorsijpelde. In december herhaalde hij die oefening, maar indien we naar de markten kijken tot dusver in januari, valt zijn discours opnieuw in dovemansoren.
• ECB: Christine Lagarde prees in 2021 tot midden 2022 een zeer zachte aanpak, maar moest dan plots het geweer van schouder veranderen (inflatie in de eurozone, de acceleratie van het stenge FED-draaiboek en verzwakking van de euro). Haar communicatie-oefening was in dat opzicht moeilijker, maar toch succesvol indien we naar huidige marktpricing kijken, althans wat de kortetermijnrentes betreft.

2) Inflatie en de conjunctuurcyclus

• Inflatie: zowel een probleem aan Amerikaanse als aan Europese zijde; er zijn bemoedigende signalen die op een normalisering wijzen, aangezien op jaarbasis bepaalde belangrijke flessenhalzen aan aanbodzijde versneld normaliseren (tekort aan onder meer halfgeleiders en energieprijzen). We mogen er dus vanuit gaan dat de algemene inflatie naar het jaareinde toe normaliseert zoals het draaiboek voorziet.
• Kerninflatie: dit is een ander paar mouwen. De tweede- en derderonde-effecten doen zich reeds voor en de inflatie in de dienstensector helpt daarbij niet. Het is een werk van lange adem om de beoogde doelen te behalen en het inflatiepeil te normaliseren.
• Afweging conjunctuurmomentum versus inflatie: de markten in de VS dagen de FED voor de derde maal in acht maanden uit. De strijd tegen inflatie is hier gestreden en de FED zal conform de geschiedenis inbinden en de rente verlagen om een ‘zachte landing’ - of ook wel ‘zachte recessie’ genoemd - te verzekeren. Zo wordt de voedingsbodem gelegd voor een nieuwe heropleving.  Maar daar knel net het schoentje. Een aantal indicatoren geven de markt gelijk, maar tegelijk zijn er harde data die de FED ondersteunen om streng te blijven, dus “rente omhoog voor een langer periode”. De vraag blijft uiteraard of de markt al dan niet zal luisteren op het einde van de dag.
  Voor de ECB is het momentum anders dan bij de FED, in die zin dat er conjunctureel reeds een moeilijke periode werd doorworsteld en dat er reeds tekenen van beterschap verschijnen in het najaar. Een rentevooruitzicht van 3,75% of zelfs 4% is daarom mogelijk en zal ook gerealiseerd worden als minimum. De geloofwaardigheid van de ECB heeft de afgelopen maanden een knauw gekregen, maar de marktpricing conform de fundamentals wijzen er ook op dat dat intussen is rechtgezet. Dat gaat gepaard met een stevigere euro, wat de normalisering van de inflatie enkel kan ondersteunen.

Aandachtspunten voor 01/02 (FED) en 02/02 (ECB)

Het gaat niet zozeer over wat de centrale banken effectief zullen beslissen over de leidinggevende rente. Het gaat vooral over de boodschap naar de toekomst toe – die men al dan niet herhaalt – en hoe die geherformuleerd wordt om de markten te overtuigen van de eventuele ernst van de situatie.