Bescherming van uw tegoeden als cliënt

Bestaat er een garantiesysteem voor tegoeden in België?

Ja, in België bestaat er een systeem dat tegoeden tot een plafondbedrag beschermt als een financiële instelling niet in staat is om de terugbetaling en/of de teruggave (meer bepaald in geval van faillissement) te verzekeren. Dit systeem wordt momenteel beheerd door enerzijds het Garantiefonds voor financiële diensten en anderzijds het Beschermingsfonds voor deposito’s en financiële instrumenten.

Het Garantiefonds voor financiële diensten (hierna het Garantiefonds) beheert het beschermingssysteem voor deposito's, levensverzekeringscontracten tak 21 en het kapitaal van verscheidene erkende coöperatieve vennootschappen. Het Beschermingsfonds voor deposito's en financiële instrumenten (hierna Beschermingsfonds) beheert, van haar kant, het beschermingssysteem voor effecten (aandelen, obligaties, icbe-deelbewijzen) en andere financiële instrumenten belegd binnen een financiële instelling.

1. Garantiefonds voor financiële diensten: cash-tegoeden¹

Tot welke hoogte zijn spaartegoeden beschermd?

Het Garantiefonds komt tussenbeide tot een maximumbedrag van 100 000 EUR per persoon en per instelling.

Wie is beschermd door het Garantiefonds?

De garantie voor deposito's is van toepassing op deposito's gehouden door:

• kredietinstellingen naar Belgisch recht (zoals Bank Nagelmackers nv²)
• beleggingsvennootschappen en beursvennootschappen naar Belgisch recht;
• bijkantoren van kredietinstellingen die ressorteren onder lidstaten buiten de Europese Economische Ruimte en die geen bescherming aanbieden die ten minste equivalent is aan die van het Garantiefonds;
• beheervennootschappen van instellingen voor collectieve beleggingen en beheervennootschappen van AICB voor zover ze beleggingsdiensten mogen leveren van individueel portefeuillebeheer.

Zijn uitgesloten:

• bijkantoren van kredietinstellingen die ressorteren onder een lidstaat binnen de Europese Economische Ruimte. Deze instellingen worden beschermd door het garantiesysteem van het betroffen land;
• bijkantoren van kredietinstellingen die ressorteren onder lidstaten buiten de Europese Economische Ruimte en die een bescherming aanbieden die ten minste equivalent is aan die van het Fonds. Deze instellingen worden beschermd door het garantiesysteem van het betroffen land.

Wie kan voordeel halen uit een tussenkomst van het Garantiefonds?

Kunnen er voordeel uit halen:

• elke particulier, meerderjarig, minderjarig, in voogdij of vertegenwoordigd door een derde, ongeacht zijn/haar woonplaats of zijn/haar nationaliteit;
• elke vereniging, burgerlijke vennootschap, stichting en andere vereniging van eender welke aard (vzw ...);
• elke onderneming ongeacht haar statuut of grootte (zelfstandigen, zoals titularissen van vrije beroepen en vennootschappen).

Zijn uitgesloten:

• vennootschappen actief in de financiële sector (banken, verzekeringen ...);
• de Staat en overheidsinstanties (regio's, provincies, gemeentes, OCMW ‘s ...);
• de bestuurders of commissarissen van de in gebreke blijvende kredietinstelling;

Welke tegoeden worden gedekt door de garantie?

1. Alle volgende deposito’s, ongeacht de valuta:
   • zichtrekeningen
   • spaarrekeningen
   • termijnrekeningen
   • deposito's van fondsen voor rekening van beleggers in afwachting van de verwerving van financiële instrumenten of in afwachting van teruggave.
2. Nominatieve kasbons of gedematerialiseerde en op nominatieve rekeningen geregistreerde kasbons (= effectenrekeningen);
3. Obligaties of andere bancaire schuldvorderingsbewijzen uitgegeven door de in gebreke blijvende instelling voor 2 juli 2014.

Zijn uitgesloten:

• tegoeden betreffende de antiterrorisme- en anti-witwasstrijd;
• obligaties of andere bancaire schuldvorderingsbewijzen uitgegeven door de in gebreke blijvende instelling sinds 2 juli 2014.

Hoe wordt de bovengrens van 100.000 EUR berekend?

Dit bedrag wordt berekend op basis van:

• alle tegoeden van een cliënt (hoofdsom, interesten en bijhorigheden);
• en van al zijn/haar rekeningen en producten (zonder onderscheid van de aard of de benaming van de rekeningen) bij eenzelfde financiële instelling;

Het geheel zal omgezet worden in euro  en indien noodzakelijk, beperkt worden tot 100.000 EUR. Deze grens kan echter naar boven worden herzien als één van de deposito's geniet van een tijdelijke verhoogde bescherming (van ten minste drie maanden en tot twaalf maanden na creditering van het bedrag of vanaf het tijdstip waarop die deposito’s wettelijk kunnen worden overgemaakt ). Het gaat meer bepaald over volgende deposito's:

• deposito’s die resulteren uit vastgoedtransacties verbonden aan een privéwoning;
• deposito's verbonden aan bepaalde levensgebeurtenissen van een deposant en die sociale doelstellingen vervullen, aangeduid door een in Ministerraad overlegd koninklijk besluit.
• deposito’s die voortvloeien uit een betaling van verzekeringsuitkeringen voor schade door criminele activiteiten of onterechte veroordeling en die de bij een Ministerraad overlegd koninklijk besluit aangewezen doelen dienen.

Wat is de termijn voor tussenkomst van het Garantiefonds?

Momenteel bedraagt de termijn voor tussenkomst 20 werkdagen. De wetgeving voorziet echter een progressieve vermindering om in 2024 een termijn te bereiken van maximaal 7 werkdagen.

De koning kan een langere terugbetalingstermijn toelaten, die echter drie maanden niet mag overschrijden, wanneer de deposant niet de rechthebbende is van de gedeponeerde sommen op de rekening. De terugbetaling kan ook gewijzigd worden in sommige door de wet opgesomde hypotheses (bijvoorbeeld, als er geen zekerheid is of de persoon wettelijk toegelaten is om een terugbetaling te innen, als het deposito voorwerp is van een geschil of restrictieve maatregelen enzovoort).

Hoe zit het met verzekeringscontracten die afgesloten werden als de bank failliet gaat?

Contracten die afgesloten werden via de bank lopen gewoon verder bij de betrokken verzekeringsmaatschappijen (zoals contracten BA autoverzekeringen, brandverzekeringen, tak 21-verzekeringscontracten ...).

Een verzekeringsmaatschappij is verplicht voldoende reserves samen te stellen om aan haar verplichtingen tegenover de verzekeringnemers, de verzekerden en de begunstigden te voldoen. De FSMA en de NBB oefenen een strikte controle uit op het respecteren van deze bepalingen.

Wat met een aangegaan krediet indien de bank failliet gaat?

Moet een cliënt dan dadelijk het krediet integraal terugbetalen? Neen. De contractuele bepalingen van kracht bij ondertekening van het krediet blijven gelden. Elke maand zal de cliënt het bedrag moeten blijven terugbetalen dat bij ondertekening van het krediet was voorzien.

Verder zal er geen compensatie plaatsvinden tussen de tegoeden die de cliënt heeft bij de bank en het krediet (m.a.w. het verloren geld wordt niet afgetrokken van het bedrag dat nog moet worden terugbetaald om het krediet af te lossen).

Welke munten worden gedekt door het Beschermingsfonds?

Alle deviezen worden gedekt.

Volgens de site van het Beschermingsfonds, beschikt het Fonds op elk moment over reserves boven 3 miljard euro. En als dit onvoldoende zou blijken, schiet de Deposito-en Consignatiekas de nodige fondsen voor. Bovendien heeft de Deposito-en Consignatiekas een eigen Afwikkelingsfonds opgericht met als doel preventief tussenbeide te komen en het faillissement van een financiële instelling te vermijden.

2. Beschermingsfonds voor deposito's en financiële instrumenten: effecten en andere financiële instrumenten toevertrouwd aan een financiële instelling.

Kunnen financiële instrumenten in geval van een faillissement teruggegeven worden?

• In het algemeen vertrouwt de cliënt die effecten toe aan zijn financiële instelling - die dus enkel ageert als bewaarder zonder deze financiële instrumenten te gebruiken voor eigen doeleinden - en blijft hij altijd de wettige eigenaar. Bijgevolg beschikt de cliënt over een rechtstreekse vordering indien de financiële instelling failliet zou gaan. In dat geval kan de cliënt de teruggave van zijn financiële instrumenten rechtstreeks bij de curator eisen wetend dat deze financiële instrumenten nooit binnen de activa van het faillissement kunnen vallen.
  Bijgevolg is het enkel als sommige eigenaars hun effecten niet bij de curator kunnen terugkrijgen (weinig waarschijnlijke hypothese), dat het Beschermingsfonds moet tussenkomen.

  Ook te noteren valt dat met het oog op de bescherming van het vermogen van de cliënt, er strikte regels gelden voor het beheer van effecten door de financiële instellingen. We denken onder meer aan de gedragsregels die aan de voornoemde instellingen worden opgelegd, aan de reglementering betreffende de uitvoering van orders en interne organisatie van financiële instellingen (zoals de dematerialisering van effecten en het gebruik van geïndividualiseerde effectenrekeningen per cliënt, gescheiden boekhoudingen ...) en aan de voorschriften betreffende bewaring van financiële instrumenten voor cliëntenrekeningen.

  Hoe worden desgevallend de effecten teruggegeven?

• De teruggave aan de wettige eigenaar van de effecten die hij in bewaring gaf, gebeurt via een transfert naar een effectenrekening van een andere financiële instelling, ongeacht de waarde van deze effecten op het moment van het faillissement van de bewaarder, en mits betaling van bepaalde kosten. De beschermingsreglementering biedt echter geen enkele bescherming tegen eventueel waardeverlies van de effecten.

• Als ondanks alle regels die aan de bank in deze materie worden opgelegd, het Beschermingsfonds toch tussenbeide dient te komen, hoeveel bedraagt dan deze interventie?

Indien dit noodzakelijk zou blijken, zal het Beschermingsfonds tot maximaal 20.000 EUR tussenbeide komen per persoon en per instelling.

Wat dekt deze garantie?

3. Vordering met betrekking tot de bank in faillissement

In de hypothese waarin de cliënt niet al zijn of haar tegoeden terugkrijgt (cash-tegoeden en/of financiële instrumenten), zal hij of zij, wat er ook gebeurt, een schuldvordering behouden ten opzichte van de in gebreke blijvende financiële instelling voor het niet-vergoede deel. Die vordering laat de cliënt toe een eventuele uitkering op te eisen bij vereffening  of faillissement.

Voor verdere bijkomende informatie verwijzen wij u door naar de sites van het Garantiefonds en het Beschermingsfonds:

• http://garantiefonds.belgium.be/nl

¹ Dit punt betreft specifiek de deposito’s en speciën, dus met uitsluiting van verzekeringscontracten tak 21 en aandelen uitgegeven door een erkende coöperatieve vennootschap eveneens beschermd door het Garantiefonds.
² http://garantiefonds.belgium.be/nl/ledenlijst

Disclaimer
Nagelmackers heeft alle redelijke maatregelen getroffen om deze nota met de grootste zorg op te stellen. Zij is gebaseerd op de geldende wettelijke bepalingen en op informatie doorgegeven door het Garantiefonds en het Beschermingsfonds. Hoewel de bank alles in het werk stelt om alle informatie op punt te houden, kan Nagelmackers niet onomstotelijk de juistheid en het complete of actuele karakter van informatie garanderen (onder andere in geval van eventuele veranderingen en/of wijzigingen in wettelijke bepalingen).